Nederland is een welvarend land met goede sociale voorzieningen. Toch profiteert hier niet iedereen van. Cijfers van het CBS laten over 2023 een stijging zien naar 306.000 daklozen. Deze stijging komt niet onverwacht: al langere tijd zijn er signalen van toenemende druk op de maatschappelijke opvang. Het probleem is waarschijnlijk nog groter omdat veel daklozen niet in beeld zijn.
Wonen is een basisrecht; het is de hoeksteen van menselijke waardigheid en stabiliteit. De harde werkelijkheid is echter dat het aantal beschikbare, betaalbare woningen achterblijft bij de vraag. Hierdoor hapert de doorstroom van daklozen naar een stabiele thuissituatie. Mensen worden gedwongen in onzekere situaties te leven, soms zelfs op straat. Het tekort aan huisvesting raakt vooral kwetsbare groepen zoals mensen met een verstandelijke beperking, met schulden, zonder sociaal netwerk en mensen die de snelheid en complexiteit van de samenleving niet kunnen bijbenen. Ze kunnen problemen hebben op het gebied van gezondheid, werkloosheid, verslaving of een combinatie van deze factoren. Voor velen van hen is het begin van hun neerwaartse spiraal het moment waarop ze niet langer op eigen kracht uit de situatie kunnen komen. NRC Lezersfonds trekt zich deze problemen aan en probeert samen met stichtingen, particuliere initiatieven en hulporganisaties iets te betekenen voor deze mensen. Uit betrokkenheid en compassie voor diegenen die het minder goed hebben; het kan ons namelijk allemaal overkomen.
Kracht en mogelijkheden
Een van de hulpverleningsorganisaties die met succes aanklopte bij het lezersfonds is SMO regio Helmond. Zij bieden met veel enthousiasme en positiviteit, ondersteuning aan mensen die het leven (even) niet op de rit hebben. Kitty de Laat is directeur-bestuurder van SMO Helmond: “Wij hebben twee grote panden waar in totaal tussen de 100 en 120 mensen wonen. Verder geven we mensen begeleiding thuis, verzorgen dagbesteding en we runnen een supermarkt voor klanten met een smalle beurs die tegen een lager tarief boodschappen kunnen doen. Onze gasten zijn veelal mensen die niet in het fijnste wiegje geboren zijn, die pech hebben gehad en dingen hebben meegemaakt waardoor ze de balans zijn kwijtgeraakt. Zij komen bij ons omdat ze de regie terug willen, het leven weer willen oppakken en zelfstandig verder willen gaan. Daarbij benadrukken wij de kracht en mogelijkheden van bewoners in plaats van inzoomen op problemen.”
Al die extra’s die van een huis een thuis maken, hebben we door donaties kunnen realiseren
“SMO is een stichting, we krijgen subsidie maar zijn geen overheidsorganisatie. Voor de verbouwing hebben we een aantal fondsen aangeschreven en een mooi bedrag binnen gekregen”, vertelt Kitty. “Daarvan hebben we Huize d’n Herd verbouwd en de tuin ingericht. Bewoners hebben tijdelijk ergens anders gewoond en komen binnenkort terug. In het nieuwe huis is plaats voor 73 bewoners en 10 plekken waar mensen voor een nacht kunnen verblijven. Bijvoorbeeld in geval van crisis. Hoe het geworden is? In één woord: f-a-n-t-a-s-t-i-s-c-h. Het is een enorme vooruitgang. Voorheen hadden de bewoners kleine kamertjes en deelden met vijf personen een douche en toilet op de gang. Nu zijn de kamers groter en heeft iedere bewoner een eigen douche, toilet en keukentje. We hebben ook een grote centrale keuken waar bewoners mee kunnen koken. De ontmoetingsruimte is gezellig ingericht en ook de tuin is prachtig. Alles bij elkaar gaat dit het verschil maken. We zien mensen tot rust komen, ook in hun hoofd. Hierdoor ontstaat er ruimte en krijgen bewoners weer perspectief. Het liefst bieden we natuurlijk iedereen een huis met een eigen sleutel, maar dit voelt al veel meer als een thuis dan wat ze eerder hadden. Ze kunnen mensen uitnodigen en bij elkaar op bezoek komen. Al die extra’s die van een huis een thuis maken, hebben we door donaties kunnen realiseren. Het is als het toefje slagroom dat de taart compleet maakt.”
Op deze pagina staan enkele initiatieven die geld ontvingen van het Lezersfonds uitgelicht in een artikel.
Tekst: Cai Vosbeek